مهلت پرداخت خلافی خودرو چقدر است و چه عواقبی در صورت عدم پرداخت وجود دارد؟
رانندگی در ایران، علاوه بر رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، نیازمند آگاهی از مسائل مرتبط با جرایم رانندگی و مدیریت خلافی خودرو است. یکی از موضوعات کلیدی که هر راننده باید به آن توجه ویژهای داشته باشد، مهلت پرداخت خلافی خودرو و عواقب عدم پرداخت بهموقع آن است. عدم آگاهی از این موضوع میتواند منجر به مشکلات مالی، قانونی و حتی توقیف خودرو شود. در این گزارش، به بررسی دقیق مهلتهای پرداخت جرایم رانندگی، روشهای استعلام و پرداخت، عواقب تاخیر در پرداخت و راههای پیشگیری از مشکلات ناشی از خلافی پرداختهایم. هدف این گزارش، ارائه اطلاعات جامع و کاربردی به رانندگان برای جلوگیری از مسائل احتمالی است.
مهلت پرداخت خلافی خودرو
جرایم رانندگی در ایران به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هر یک مهلت پرداخت خاص خود را دارند. جرایم تسلیمی (که توسط مامور پلیس در محل تخلف به راننده تحویل داده میشود)، جرایم الصاقی (که روی خودرو نصب میگردد) و جرایم خودداری (ناشی از امتناع راننده از دریافت جریمه) باید ظرف ۶۰ روز از تاریخ صدور پرداخت شوند. اگر راننده در این بازه زمانی اقدام به تسویه نکند، مبلغ جریمه بهصورت خودکار دو برابر خواهد شد. برای مثال، جریمهای ۵۰۰ هزار تومانی برای سرعت غیرمجاز در صورت عدم پرداخت به یک میلیون تومان افزایش مییابد. این افزایش مبلغ میتواند فشار مالی قابلتوجهی به راننده وارد کند، بهخصوص اگر تعداد جرایم زیاد باشد.
از سوی دیگر، جرایم دوربینی (ثبتشده توسط دوربینهای نظارتی) و جرایم دوبرگی (ناشی از بیتوجهی به دستور پلیس) محدودیت زمانی برای پرداخت ندارند و مبلغ آنها دو برابر نمیشود. با این حال، تاخیر در پرداخت این جرایم میتواند به انباشت بدهی منجر شود و مشکلات دیگری مانند محدودیت در نقلوانتقال خودرو یا حتی توقیف آن را به دنبال داشته باشد. برای اطلاع از وضعیت خلافی، رانندگان میتوانند از سامانههای آنلاین مانند سایت راهور ۱۲۰، اپلیکیشن پلیس من یا سامانههای معتبر استفاده کنند که استعلام و پرداخت را بهصورت سریع و آسان فراهم میکنند.
پس از گذشت 60 روز، مبلغ جریمه به صورت خودکار دو برابر میشود که به آن “جریمه دو برگی” گفته میشود. دلیل نامگذاری این جرایم به “دو برگی” این است که در زمان صدور، دو برگ جریمه صادر میشود که یکی به راننده تحویل داده میشود و دیگری برای پیگیریهای قانونی نزد پلیس راهور باقی میماند.
عواقب عدم پرداخت بهموقع خلافی
عدم پرداخت بهموقع جرایم رانندگی میتواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
- دو برابر شدن جریمه: جرایم تسلیمی، الصاقی و خودداری پس از ۶۰ روز دو برابر میشوند.
- توقیف خودرو: اگر مجموع جرایم به ۵ میلیون تومان برسد، خودرو توقیف میشود.
- محدودیت در امور اداری: تسویه خلافی برای فروش یا تعویض پلاک خودرو الزامی است.
- نمره منفی و ابطال گواهینامه: تخلفات پرخطر ممکن است منجر به ابطال گواهینامه شود.
- مشکلات قضایی: تخلفات حادثهساز میتوانند به تشکیل پرونده قضایی منجر شوند.
روشهای استعلام و پرداخت خلافی خودرو
برای استعلام و پرداخت خلافی، روشهای زیر در دسترس هستند:
- سایت راهور ۱۲۰: استعلام با بارکد پستی یا شماره پلاک.
- اپلیکیشن پلیس من: استعلام و پرداخت با شماره پلاک یا شناسه قبض.
- کد USSD (#110)*: استعلام خلافی با کد VIN خودرو.
- دفاتر پلیس +۱۰: روش سنتی برای مشاهده و پرداخت خلافی.
یکی از مهمترین سؤالاتی که رانندگان مطرح میکنند این است که خلافی خودرو بعد از چند روز دو برابر میشود؟ بر اساس ماده ۵ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، برای جریمههای تسلیمی و الصاقی، رانندگان ۶۰ روز مهلت دارند تا جریمه را پرداخت کنند.
آیا می توان به جرایم رانندگی اعتراض کرد؟
گاهی اوقات رانندگان معتقدند که جریمهای به اشتباه برای آنها ثبت شده است. در این موارد، امکان اعتراض به جریمه وجود دارد، اما این فرآیند باید در مهلت ۶۰ روزه انجام شود. برای اعتراض، راننده باید ابتدا برگه جریمه یا اطلاعات آن را از سامانههای معتبر دریافت کند. سپس با ارائه مدارک شناسایی و مدارک مالکیت خودرو (مانند برگ سبز یا کارت ماشین) به مراکز اجرائیات راهور یا دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کند. تکمیل فرم اعتراض و ارائه توضیحات لازم، مرحله بعدی است. در سال ۱۴۰۳، امکان ثبت اعتراض بهصورت غیرحضوری از طریق برخی سامانههای آنلاین نیز فراهم شده است که این فرآیند را آسانتر کرده است. با این حال، پس از پایان مهلت ۶۰ روزه، امکان اعتراض وجود ندارد و راننده ملزم به پرداخت جریمه خواهد بود.
آیا جرایم رانندگی مشمول بخشش می شوند؟
پلیس راهور در برخی مناسبتها، مانند هفته نیروی انتظامی یا اعیاد مذهبی، طرحهای بخشودگی جرایم رانندگی را اجرا میکند. بهعنوان مثال، در سال ۱۴۰۳، طرح بخشودگی جرایم بیمه شخص ثالث از ۲ تا ۳۱ شهریور اجرا شد که به رانندگان اجازه داد بدون پرداخت جریمه دیرکرد، بیمه خود را تمدید کنند.
در سال ۱۴۰۰ نیز جرایم دوبرابرشده تا پایان سال ۱۳۹۹ مشمول بخشودگی شدند و رانندگان تا دیماه فرصت داشتند اصل جریمه را پرداخت کنند. این طرحها معمولاً از طریق سایت راهور ۱۲۰ یا رسانههای رسمی اطلاعرسانی میشوند. رانندگان میتوانند با بررسی منظم این منابع، از فرصتهای بخشودگی استفاده کنند و از افزایش بدهیهای خود جلوگیری کنند.تعرفه جرایم رانندگی در سال ۱۴۰۴ را در این لینک ببینید.
نتیجهگیری
مدیریت جرایم رانندگی و پرداخت بهموقع خلافی خودرو یکی از وظایف مهم هر رانندهای است که نهتنها از مشکلات مالی و قانونی جلوگیری میکند، بلکه به حفظ نظم و ایمنی در جادهها کمک میکند. مهلت ۶۰ روزه برای پرداخت جرایم تسلیمی، الصاقی و خودداری، فرصتی است که رانندگان باید از آن استفاده کنند تا از دو برابر شدن جریمهها جلوگیری شود.
استفاده از سامانههای آنلاین مانند راهور ۱۲۰، اپلیکیشنهای معتبرفرآیند استعلام و پرداخت را سریع و آسان کرده است. علاوه بر این، آگاهی از امکان اعتراض به جرایم و استفاده از طرحهای بخشودگی میتواند به رانندگان در مدیریت بهتر هزینهها کمک کند. توصیه میشود رانندگان بهصورت دورهای وضعیت خلافی خودروی خود را بررسی کنند و با رعایت دقیق قوانین رانندگی، از ثبت جریمههای جدید پیشگیری کنند. این اقدامات نهتنها از بار مالی و قانونی میکاهد، بلکه به رانندگی ایمنتر و مسئولانهتر منجر میشود.
