9 مرحله مهم برای راه اندازی شبکه
اگر فکر می‌کنید که راه‌اندازی شبکه به خرید کامپیوتر، کابل و چند مودم ختم می‌شود، بابد بدانید که با چنین طرز فکری، کسب‌وکارتان را در ورطه نابودی قرار داده‌اید! راه‌اندازی شبکه فرایندی چندمرحله‌ای و دقیق است که اگر به‌درستی اجرا نشود، در آینده مشکلات زیان‌بار و حتی غیرقابل جبرانی را برای سازمان شما ایجاد می‌کند. اگر دررابطه‌با راه‌اندازی شبکه اطلاعات کافی ندارید و نمی‌دانید که چطور می‌توان یک شبکه امن، پایدار و کارآمد ایجاد کرد، حتما این مطلب را بخوانید. در ادامه، مراحل راه‌اندازی شبکه و اقداماتی را که در هر مرحله انجام می‌شود، شرح داده‌ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، حتما تا انتها با ما همراه باشید.
راه‌اندازی شبکه در چند مرحله انجام می‌شود؟
به‌طور کلی، در فرایند راه‌اندازی شبکه، باید مراحل زیر را طی کنید:
- نیاز سنجی و تعیین بودجه
- انتخاب ساختار کلی و توپولوژی شبکه
- خرید تجهیزات مورد نیاز
- کابل کشی و پیکربندی تجهیزات پسیو
- تست پسیو
- راه‌اندازی قسمت اکتیو شبکه
- آزمایش نهایی شبکه
- تامین امنیت شبکه
- پشتیبانی شبکه
در ادامه، این مراحل را با جزئیات برایتان شرح خواهیم داد. توجه کنید که مراحل راه‌اندازی شبکه فقط باید توسط افراد متخصص انجام شود. درصورتی‌که در این مورد دانش کافی ندارید، حتما از مراجع معتبر برای این کار کمک بگیرید. اگر می‌خواهید از هزینه خدمات نصب و راه‌اندازی شبکه مطلع شوید، به آدرس https://falnic.com/network-design-and-installation مراجعه کنید.
1. نیاز سنجی و تعیین بودجه
این مرحله، نقطه شروع راه‌اندازی یک شبکه حرفه‌ای است. در این بخش، باید نیازها و بودجه مورد نظر را به‌طور دقیق مشخص کنید و سپس اقدامات بعدی را انجام دهید. پاسخ‌دادن به پرسش‌های زیر، به شما کمک می‌کند که به درک دقیقی از اولویت‌ها و نیازهای خود دست پیدا کنید:
- سازمان شما به چه شبکه‌ای نیاز دارد؟ آیا شبکه محلی (LAN) کافی است یا به ارتباطات گسترده‌تری مثل WAN یا شبکه بی‌سیم نیز نیاز دارید؟
- تعداد کاربران و دستگاه‌هایی که قرار است به شبکه وصل شود، چقدر است؟
- کاربری مورد انتظار از شبکه چیست؟ آیا قرار است از آن برای مرور وب و ارسال ایمیل استفاده کنید و یا کاربردهای سنگین‌تری مانند اشتراک‌گذاری فایل‌های حجیم، ویدیو کنفرانس یا بازی‌های آنلاین مد نظر دارید؟
- فکر می‌کنید حجم ترافیک روزانه چقدر باشد؟
- آیا به راهکارهای امنیتی حرفه‌ای مانند فایروال، آنتی‌ویروس سازمانی و سیستم‌های شناسایی نفوذ (IDS/IPS) نیاز دارید؟
2. انتخاب ساختار کلی و توپولوژی شبکه
در مرحله دوم، باید درباره ساختار کلی شبکه تصمیم‌گیری کنید. این مرحله در واقع، مثل طراحی نقشه یک ساختمان است و طی آن، مهندس شبکه تعیین می‌کند که اجزای مختلف چگونه و با چه نظمی به هم متصل شوند. انتخاب توپولوژی شبکه، مهم‌ترین بخش در این مرحله است. در زیر، تعدادی از رایج‌ترین انواع توپولوژی شبکه را معرفی کرده‌ایم:
- توپولوژی ستاره‌ای (Star): در این توپولوژی، همه دستگاهها به یک سوئیچ یا هاب مرکزی متصل می‌شوند.
- توپولوژی خطی (Bus): در این ساختار، ستگاه‌ها به صورت زنجیروار روی یک کابل مشترک قرار می‌گیرند
- توپولوژی حلقه‌ای (Ring): هر دستگاه به دو دستگاه کناری متصل می‌شود و داده‌ها در مسیری حلقه‌مانند جابه‌جا می‌شوند.
- توپولوژی مش (Mesh): در این ساختار، هر دستگاه می‌تواند به چند دستگاه متصل شود.
هنگام انتخاب توپولوژی شبکه، باید به مواردی مثل تعداد کاربران، حجم تبادل داده، نوع کاربری شبکه و بودجه مورد نظر توجه کنید. انتخاب توپولوژی مناسب، پایداری، سرعت و قابلیت توسعه شبکه در آینده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
3. خرید تجهیزات مورد نیاز
حالا که توپولوژی شبکه را انتخاب کردید، نوبت به خرید تجهیزات می‌رسد. این تجهیزات، وظیفه راه‌اندازی، اتصال و انتقال داده را بر عهده دارند و مستقیما، سرعت و پایداری شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در زیر، تعدادی از تجهیزات کلیدی شبکه را معرفی کرده‌ایم:
- روتر: هدایت ترافیک بین شبکه‌ها
- سوئیچ: اتصال دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوتر، پرینتر یا سرور در شبکه محلی (LAN)
- اکسس پوینت: راه‌اندازی شبکه‌های بی‌سیم یا Wi-Fi
- کابل شبکه: اتصال دستگاهها و تجهیزات شبکه به یکدیگر
4. کابل کشی و پیکربندی تجهیزات پسیو
کابل‌کشی و اجرای اصولی تجهیزات پسیو مانند پچ پنل، رک و پریزهای شبکه،، اساسی‌ترین و حساس‌ترین مرحله برای راه‌اندازی شبکه است. اگر این مرحله به‌درستی انجام نشود، عملکرد تجهیزات اکتیو و کارکرد کل شبکه زیر سوال می‌رود. بنابراین، باید نهایت دقت را به‌خرج دهید تا تمامی تجهیزات و گره‌های شبکه به‌درستی و بدون اختلال به یکدیگر متصل شوند. برای اطمینان از اجرای صحیح کابل‌کشی، حتما نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
- استفاده از کابل‌های باکیفیت و مناسب مانند Cat6، Cat6a یا Cat7
- رعایت اصول کابل‌کشی ساخت‌یافته (Structured Cabling)
- محافظت از کابل‌ها با استفاده از داکت، تراکینگ، برچسب‌گذاری دقیق و رعایت حداقل تداخل الکترومغناطیسی
5. تست پسیو
بعد از آنکه فرایند مربوط به کابل‌کشی انجام شد، باید کیفیت و صحت عملکرد اتصالات را با انجام تست‌های تخصصی، بررسی کنید. این مرحله که تست پسیو نام دارد، نقشی حیاتی در پیشگیری از اختلات آتی شبکه ایفا می‌کند. در فرایند تست پسیو، باید مواردی مثل کیفیت کابل‌ها و اتصالات، پارامترهایی مثل طول کابل، نوع کانکتورها و تطابق با اصول کابل‌کشی ساخت‌یافته، مورد ارزیابی قرار بگیرند.
6. راه‌اندازی قسمت اکتیو شبکه
پس از آماده‌کردن زیرساخت فیزیکی شبکه، نوبت به رسیدگی به اجزای اکتیو می‌رسد. در این مرحله از راه‌اندازی شبکه، تجهیزاتی مثل روتر، سرور، سوئیچ و فایروال پیکربندی می‌شود تا کاربران بتوانند از منابع شبکه استفاده کنند. مهم‌ترین اقداماتی که باید در این بخش انجام دهید، عبارت‌اند از:
- تعیین آدرس IP برای دستگاهها
- پیکربندی سرور DHCP، شبکه خصوصی مجازی و سایر سرویس‌ها
- پیکربندی شبه محلی مجازی (VLAN)
- تنظیم فایروال و سرورها
7. آزمایش نهایی شبکه
وقتی به مرحله هفتم می‌رسید، یعنی همه تجهیزات به‌درستی سر جای خود قرار گرفته‌اند و حالا نوبت این است که با تست نهایی، بهره‌برداری از شبکه انجام شود. در این مرحله باید مواردی مثل اتصال اینترنت و سرعت شبکه، ارتباط دستگاهها، اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های کلیدی، آسیب‌پذیری‌ها و نقایص امنیتی، پایداری و بهره‌وری شبکه مورد ارزیابی قرار بگیرند. برای انجام این ارزیابی‌ها، می‌توانید از ابزارهایی مثل تستر کابل، تستر پچ پنل، تستر OTDR و نرم‌افزارهای مانیتورینگ شبکه استفاده کنید.
همچنین، درصورتی‌که در تجهیزات شبکه از سوئیچ‌های PoE استفاده کرده‌باشید، حتما باید انتقال توان الکتریکی را نیز مورد ارزیابی قرار دهید. اگر نتایج آزمایش نهایی موفقیت‌آمیز باشد، یعنی شبکه برای خدمت‌رسانی به کاربران آماده است و احتمال خرابی و اختلال در آینده، بسیار کم است.
8. تامین امنیت شبکه
هر چقدر هم که مراحل قبلی را اصولی و درست انجام دهید، اگر از این مرحله سرسری عبور کنید، پایداری شبکه را تضعیف خواهید کرد. منظور از امنیت شبکه، به‌کارگیری راهکارهایی برای جلوگیری از دسترسی افراد غیرمجاز به اطلاعات حساس و مسدودکردن مسیر نفوذ کلاهبرداران و هکرها است. شبکه‌ای که به‌اندازه کافی امن نیست، به‌راحتی در معرض حمله هکرها و ویروس‌های مخرب قرار می‌گیرد. برای آنکه خیالتان از بابت امنیت شبکه راحت شود، می‌توانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید:
- استفاده از فایروال برای پایش ترافیک ورودی و خروجی
- استفاده از سیستم‌های پیشگیری و تشخیص نفوذ (IDS/IPS)
- محدودکردن دسترسی کاربران
- استفاده از رمزهای عبور قوی و منحصر‌به‌فرد
- به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل و نرم‌افزارها
9. پشتیبانی شبکه
شاید فکر کنید که با انجام اقدامات فوق راه‌اندازی شبکه به‌پایان رسیده‌است و با خیال راحت می‌توانید از آن بهره‌برداری کنید. این تصور کاملا اشتباه است و مرحله پشتیبانی و نگهداری، درست به‌اندازه 8 مرحله‌ای که تا اینجا شرح دادیم، برای افزایش پایداری و بهبود عملکرد بلندمدت شبکه اهمیت دارد. وظیفه اصلی شما در این مرحله، عیب‌یابی مشکلات، به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سرویس‌ها و مراقبت از تجهیزات شبکه است. از این طریق، طول عمر تجهیزات زیرساختی افزایش پیدا می‌کند و از بروز خرابی‌های پرهزینه جلوگیری می‌وشد. کاهش هزینه‌های جاری و شناسایی و رفع سریع مشکلات احتمالی، از دیگر مزایای پایش مستمر شبکه هستند.
عملکرد بی‌نقص شبکه با راه‌اندازی حرفه‌ای!
راه‌اندازی شبکه‌های سازمانی صرفا به اتصال چند کابل یا روشن‌کردن روتر محدود نمی‌شود و مجموعه‌ای منظم از اقدامات را دربرمی‌گیرد. این اقدامات با انتخاب توپولوژی مناسب شروع شده و در نهایت، به پشتیبانی شبکه ختم می‌شود. در این مطلب، 9 مرحله مهم برای راه اندازی شبکه را مورد بررسی قرار دادیم و به شما گفتیم که چطور می‌توانید یک شبکه امن، پایدار و کارآمد برای سازمانتان راه‌اندازی کنید. علاوه بر موارد ارائه‌شده در این مطلب، فکر می‌کنید چه عواملی پایداری و کارایی شبکه‌های سازمانی را تحت تاثیر قرار می‌دهند؟
